Σαν να λέμε “ο σημαντικότερος αρχαιολογικός χώρος της Σάμου”. Οπότε πώς μπορείτε να τον παρακάμψετε, ακόμη κι αν μοιάζει παραμελημένος τα τελευταία χρόνια μέσα στις καλαμιές και τα έλη;
Εδώ, λοιπόν, σ’αυτή τη γωνιά του νησιού λέγεται ότι γεννήθηκε η Ήρα και επίσης ότι στις εκβολές του ποταμού Ίμβρασσου, κάτω από μια λυγαριά, βρέθηκε το ξόανό της. Γι’αυτό τον λόγο και φτιάχτηκε ναός προς τιμήν της.
Και τί ναός! Μετά τον αρχικό Εκατόμπεδο (είχε μήκος 100 πόδια γι’αυτό και η ονομασία του), στα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ. χτίστηκε γιγαντιαίο κτήριο με την επίβλεψη του αρχιτέκτονα Ροίκου και του καλλιτέχνη Θεόδωρου. Οι διαστάσεις του ήταν μοναδικές (52,5 Χ 105μ.) γι’αυτό και χαρακτηρίστηκε θαύμα της ιωνικής αρχιτεκτονικής. Ωστόσο, καταστράφηκε από σεισμό λίγα χρόνια μετά την αποπεράτωσή του.
Λίγο αργότερα, άρχισαν οι εργασίες για ένα ναό ακόμη μεγαλύτερων διαστάσεων από τον προηγούμενο, για τον οποίο ο Ηρόδοτος έλεγε ότι ήταν ο μεγαλύτερος της αρχαιότητας. Οι διαστάσεις του – κρατηθείτε – άμήταν 55,16×108,63 μ.!
Εκείνη την περίοδο, τον ναό κοσμούσαν 155 κίονες. Σήμερα, όμως, σώζεται μόνο ένας στη νότια πλευρά του κι αυτός στο μισό περίπου από το αρχικό του ύψος.
Όπως και να’χει, πάντως, αρκεί να περπατήσετε κατά μήκος της Ιεράς οδού, όπου κάποτε ήταν στημένα βάθρα με αγάλματα, για να νιώσετε κι εσείς την αίγλη αυτού του μνημείου με την παγκόσμια φήμη.
Άλλωστε, τα ευρήματα μαρτυρούν ότι επισκέπτες έρχονταν εδώ απ’όλα τα μέρη του τότε γνωστού κόσμου: Αίγυπτο, Συρία, Ασσυρία, Βαβυλώνα, Μεσοποταμία, Περσία, Φοινίκη, Λακωνία, Αττική, Κρήτη και Κύπρο.
Ώρες λειτουργίας : 8:30 – 15:30, ο χώρος παραμένει κλειστός κάθε Τρίτη.