Την περνάτε κάθε φορά που διασχίζετε την Αθηνών – Λαμίας, αλλά ποτέ δεν έχετε σταματήσει να τη γνωρίσετε από κοντά. Είναι η λίμνη Υλίκη που βοηθάει εδώ και δεκαετίες τους κατοίκους της Αττικής να ξεδιψάσουν, αλλά που οι περισσότεροι την αγνοούμε! Και σε κοντινή απόσταση ψηλά στο βουνό δεσπόζει εκείνο το καστρομονάστηρο, για το οποίο έχετε ακούσει ότι ξυπνάει μνήμες Βυζαντίου, αλλά που δεν έτυχε ποτέ να επισκεφθείτε. Ε, λοιπόν, εφτασε η ώρα.
Αυτό σκεφτήκαμε κι εμείς και αποφασίσαμε μια Κυριακή πρωί να κινηθούμε προς τις κρυφές ομορφιές της Βοιωτίας. Περίπου σε μια ώρα ήμασταν στο χωριό Ύπατο, πέρασμα για τη Μονή Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Ο δρόμος που οδηγεί στο μοναστήρι (περίπου 5 -6 χιλιομετρων) είναι χωματόδρομος – σε κάποια σημεία τσιμεντένιος – σε κάθε περίπτωση όμως βατός και για συμβατικά αυτοκίνητα.
Εσείς απλά απολαύστε τη θέα στον βοιωτικό κάμπο και στις “δίδυμες” λίμνες, την Υλίκη και την Παραλίμνη. Μετά από λίγη ώρα θα φτάσετε στη Μονή Σαγματά, σε υψόμετρο περίπου 750 μέτρων στην κορυφή του Υπάτιου ή Σαγμάτιου όρους, εδώ όπου κάποτε υπήρχε μεγαλοπρεπής αρχαιοελληνικός ναός και άγαλμα του Υπάτου Διός.
Κι επειδή το όνομα της μονής μάς φάνηκε παράξενο, ρωτήσαμε και μάθαμε ότι μάλλον το πήρε από το βουνό που θυμίζει σαμάρι ή γιατί κατά το παρελθόν υπήρχε στο μοναστήρι καλόγερος – κατασκευαστής σαμαριών.
Πρόκειται για ένα επιβλητικό, πέτρινο μοναστήρι του 12ου αιώνα στην άκρη μιας χαράδρας, που χρηματοδότησε ο αυτοκράτορας Αλέξιος Κομνηνός, και στο οποίο παραχώρησε ιδιαίτερα προνόμια με χρυσόβουλο. Επιβλητικό αλλά και φιλόξενο σε καλεί να το ανακαλύψεις.
Στο κέντρο της Μονής υψώνεται το καθολικό, που είναι αφιερωμένο στη μεταμόρφωση του Σωτήρος, όπου τα βλέμματα τραβούν οι τοιχογραφίες, παρά τη φθορά του χρόνου, και το ψηφιδωτό του δάπεδο με τις πολύχρωμες ψηφίδες και παραστάσεις από το ζωικό και φυτικό βασίλειο καθώς και γεωμετρικά σχήματα.
Βγαίνοντας, καντε μια στάση στο παρεκκλήσι του Αγίου Λουκά που έγινε γνωστός στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για τον Ρώσο Άγιο Λουκά τον γιατρό, αρχιεπίσκοπο Συμφερουπόλεως και Κριμαίας. Εδώ υπάρχει και μία αίθουσα αφιερωμένη στο έργο και στη ζωή του, στις χειρουργικές επεμβάσεις που έκανε.
Κάπως έτσι μάθαμε ότι τον απασχολούσε πολύ η γενική αναισθησία, που, όπως έλεγε, την εποχή εκείνη «ήταν πολύ πιο επικίνδυνη από την ίδια τη χειρουργική επέμβαση». Έτσι, γύρω στο 1909 κατάφερε να βρει έναν απλό και σίγουρο τρόπο τοπικής αναισθησίας.
Κι εκεί που νομίζαμε ότι τα είχαμε δει όλα, βγαίνοντας από την πλαϊνή έξοδο αντικρίσαμε το μονοπάτι που οδηγεί στο νεόκτιστο παρεκκλήσι του Οσίου Κλήμη με τον τάφο του. Από το σημείο αυτό η θέα προς τον κάμπο και τις λίμνες είναι μαγευτική. Ένα πραγματικό μπαλκόνι στη βοιωτική γη.
Από εδώ ξεκινάει και ένα μικρό μονοπάτι που καταλήγει στην απόκρημνη σπηλιά όπου ασκήτεψε ο Όσιος Κλήμης. Αν μας ρωτήσετε, είναι το must see σημείο της επίσκεψης αυτής.
Είχαμε συνεχώς την αίσθηση ότι ισορροπούσαμε στην κόψη του κάθετου βράχου, καθώς είχε απότομα σκαλοπάτια, αλλά, όποτε είχαμε τη δυνατότητα, σταματούσαμε και για μία φωτογραφία με φόντο την Υλίκη και τον κάμπο. Μιλάμε για καρτ ποστάλ. Μέχρι που φτάσαμε στο κοίλωμα που έχει μετατραπεί σε εκκλησάκι προς τιμήν του Όσιου Κλήμη.
Λίγο πριν φύγουμε από το μοναστήρι, είδαμε πάγκους πικ νικ και γήπεδο μπάσκετ στον περιβάλλοντα χώρο που βρίσκεται σε μια όαση πρασίνου. Ίσως την επόμενη φορά έχουμε περισσότερο χρόνο για να χαλαρώσουμε εδώ.
Ήταν ήδη μεσημεράκι. Ιδανική ώρα για μια βόλτα δίπλα στη λίμνη. Κατεβήκαμε στο Ύπατο και κατευθυνθήκαμε προς το χωριό Μουρίκι κι από κει στην Υλίκη.
Για όσους δεν το γνωρίζετε, η Υλίκη άρχισε να διοχετεύει νερό στον Μαραθώνα από το 1959 για την ύδρευση της πρωτεύουσας, αλλά η αύξηση του πληθυσμού ήταν τόσο μεγάλη που σύντομα – το 1981 συγκεκριμένα – χρειάστηκε να δώσει νερό ο Μόρνος για να καλυφθούν οι ανάγκες των Αθηναίων.
Να ξαναγυρίσουμε όμως στα της εκδρομής, η οποία έγινε λίγες μέρες μετά από μεγάλη κακοκαιρία στην περιοχή, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι χωματόδρομοι να είναι γεμάτοι λάσπη.
Έτσι, λίγο μετά το αντλιοστάσιο της ΕΥΔΑΠ, πήραμε με προσοχή έναν σχετικά βατό χωματόδρομο, που μας οδήγησε σε ένα μικρό εκκλησάκι, τον Άγιο Σώστη.
Ήταν τόση η ηρεμία. Θα μπορούσαμε να καθήσουμε με τις ώρες στους πάγκους του προαύλιου χώρου και να χαζεύουμε τις απόκρημνες βραχώδεις όχθες της Υλίκης, τα άγνωστα σε εμάς πουλιά που έρχονταν να ξεχειμωνιάσουν αλλά και τις πάπιες που κολυμπούσαν αμέρημνες στα νερά της.
Επίσης, η λίμνη, όπως μας είπαν οι ντόπιοι, είναι δημοφιλής προορισμός τα Σαββατοκύριακα για τους ψαράδες, καθώς υπάρχει μεγάλος πληθυσμός κυπρίνων.
Κι όλα αυτά, μόλις μία ώρα από την Αθήνα…